تصوف: حجاب و لباب (1)
Authors
abstract
تفکیک دو بعد مطلق و نسبی دین از یکدیگر و بازشناسی بعد مطلق آن، یکی از مهمترین رسالتهای دینشناسان امروز به شمار میآید. بعد مطلق یا ضروری، یعنی سلبز، سلبابز یا سگوهرز دین، همان پیام فینفسه دین است که خدا میخواهد آدمیان بدان برسند و آن را تحقق بخشند; و بعد نسبی یا امکانی آن، یعنی سقشرز، سحجابز یا سصدفز دین، مجموعه عناصری است که فقط به پوشش انسانی پیام تعلق دارد و طبعا سمنطقهایز است; یعنی آب و رنگ زمان و مکان، و اوضاع و احوال دورهای را که در آن پدید آمده است و حتی صبغه روانشناسی آورنده پیام را با خود دارد. فریتیوف شووان، حکیم و دینشناس آلمانیتبار سوئیسی (1998-1907)، که بزرگترین عرضهکننده سحکمتخالدهز در روزگار ماست، در کتاب تصوف: حجاب و لباب، به بازشناسی گوهر دین اسلام میپردازد. وی سشناخت عرفانیز را گوهر دین اسلام میخواند و ستصوفز را عهدهدار بیان و عرضهداشت این گوهر. اما مهم این است که خود تصوف هم ظاهری دارد و باطنی. یک تصوف ستاریخیز در کار است که تختهبند اوضاع و احوال زمانی و مکانی است; یعنی همان اوضاع و احوالی که صوفیان در آن ظهور کردهاند، و بالطبع به روانشناسی گروهی و مزاج تعصبگرایانه افراد هم اتکا دارد. ولی، در پس پشت این تصوف تاریخی، که نوعی ظاهرگروی است، تصوفی «اصیل»، یعنی طریقتباطنی پناه گرفته است که بازشناسی آن چندان هم آسان نیست; بویژه آن که متون صوفیانه و عارفانه که به زبان عربی نگاشته شدهاند به سبب همین عربی بودنشان مشکل را مضاعف میسازند.
similar resources
«حجاب رینی» و «حجاب غینی» در کشف‌المحجوب هجویری
«کشف¬المحجوب هجویری از امّهات آثار عرفانی است که هم از نظر سبک نوشتار و ساختار آن و هم از حیث موضوع و محتوا سرمشقی برای آفرینش کتب عرفانی پس از خود بوده است. یکی از اصطلاحات عرفانی بنیادین این کتاب «حجاب» است؛ هجویری می‌کوشد تا با تقسیم‌بندی دقیق آن به دو نوع: 1ـ حجاب رینی (= ذاتی) 2ـ حجاب غینی (= صفتی)، با شواهد قرآنی به توضیح آنها بپردازد. وی هدف خود را از تألیف این اثر، کشف (= پیدا کردن، بیان...
full textتصوف و یوگا
واژه «یوگا» که از اعتبار خاصی برخوردار است. غالباً با اکتساب و استعانت از نیروی ماورای طبیعی به یکدیگر می‌پیوندد. مطابق با آیین مضبوط، «یوگا» به منزله یک «هنر باستانی» است که با یک سری باورهای مذهبی، با ریاضت‌های عجیب و رمزگونه درهم می‌آمیزد. در باورهای هندی ارتودکس، «یوگا» از جایگاه والای، ماورای بصیرت بشری برخوردار است. به راستی برای دست‌یابی به این دانش تنها به وسیله فضائل (آداب پسندیده) می‌ت...
full textکرامیه و تصوف
فرقه‌ی کرامیه یکی از فرقه های مهم و تاثیرگذار در سده‌ی سوم ق در خراسان بوده است. این طریقه که از جهت باورهای بنیادیش بسیار به حنفیه نزدیک است، تاثیر بسزایی در آموزش و گسترش اسلام در ایران و کشورهای دیگر از جمله هند و شام و بیت‌المقدس داشته است. پژوهش‌های متعددی در قالب مقاله در خصوص ماهیت، خاستگاه و نوع تعامل این فرقه انجام گرفته است. اما به بُعد صوفیانه کرامیه به رغم اهمیت آن، توجه چندانی نشده ...
full textچیستی حجاب اسلامی معناشناسی حجاب از منظر آیات حجاب
واژه حجاب در لغت معانی مختلفی دارد که پرده، حایل، مانع و تحت پوشش لباس واقع شدن از جمله آنها است و در اصطلاح، عبارت است از پوشش خاصی که سر و گردن و قسمت برآمدگی‌های اندام زن را می‌پوشاند و نیز زیورآلات او را طبق موازین اسلامی، مستور می‌دارد، چیزی که در جهت تقویت عفت، پارسایی انسان و تربیت جامعه بر مبنای وَحیانی تأکید دارد و سعادت‌مندی و کمال انسان‌ها منوط به پای‌بندی و رعایت آن است. هم‌چنین به ا...
full textتاگور و تصوف اسلامی
در این گفتار نخست به شرح احوال و افکار و آثار تاگور پرداخته ‘ آنگاه محیط اجتماعی او را در کارگاه پژوهش مورد بررسی قرار می دهیم و تحولات فکری مردم شبه قاره را که مایه پیدایش نحله های مختلف مذهبی و اعتقادی شده است ‘ از نظر می گذرانیم ودر این رهگذر اشارت می کنیم که تصوف اسلامی ایران به همت منصور حلاج بدان سرزمین پهناور راه یافته و در ساخت و پرداخت آیین برهمایی مؤثر آمده و به گونه ای دلپذیر طراز تع...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی نقد و نظر (فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات)جلد ۴، شماره شماره ۱۶-۱۵، صفحات ۱۴۳-۱۶۱
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023